Samenwerking Museumarchieven

Samen kom je verder. Dat geldt ook voor het beheer van het museumarchief. Door de informatiemaatschappij en de veranderende rol van musea in de samenleving is duurzaam informatie- en archiefbeheer binnen het museum belangrijker dan ooit. Dat vraagt om actuele kaders en hulpmiddelen om het archiefregime binnen musea vorm te geven en uit te voeren. 

In juni 2021 vond het eerste landelijke online symposium plaats op initiatief van Roosmarijn Ubink, archivaris met een achtergrond als projectmanager en tentoonstellingsmaker in musea, en Maarten Heerlien, Hoofd Collectie Informatie en Archief van het Rijksmuseum. 60 musea namen deel. Uit het onderzoek van Roosmarijn Ubink en het symposium komt het beeld naar voren dat Nederlandse musea nog te weinig aandacht hebben voor het belang van de eigen informatiehuishouding en archivering. De verklaringen daarvoor zijn duidelijk. Musea zijn zich nog onvoldoende bewust van de belangen van goede archivering en er is behoefte aan capaciteit, kennis, instrumenten en heldere kaders op basis waarvan zij hun (digitale) informatiehuishouding en archieven in dienen te richten. Sinds de verzelfstandiging van veel musea zijn de Archiefwet en de daaruit volgende selectielijsten niet meer op musea van toepassing, en een vervangend kader voor inrichting en beheer met bijbehorende beheersinstrumenten is nooit opgesteld, zeker niet voor digitale archieven en informatie. Er is behoefte aan praktijkvoorbeelden (best practices) van goed informatiebeheer en behoefte aan belangenbehartiging en samen op te trekken in het ontwikkelen van kaders en instrumenten.

Na het symposium hebben een aantal Nederlandse musea de handen ineengeslagen om een taskforce op te zetten samen met stakeholders en kennispartners de verschillende noden op het vlak van museumarchieven te adresseren en kennis uit te wisselen. Op dit moment nemen de volgende musea en archieven deel aan de taskforce: Centraal Museum, Nationaal Museum van Wereldculturen, Mauritshuis, Stedelijk Museum, Museum Het Schip, Teylers Museum, Rijksmuseum, Van Gogh Museum, RHCVV (Regionaal Historisch Centrum Vecht en Venen), RAZU (Regionaal Archief Zuid-Utrecht). Daarnaast zijn het RKD, NDE en DEN betrokken en zijn er gesprekken gevoerd met de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed van het Ministerie van OCW.

Op 16 mei 2022 organiseerde de Taskforce Museumarchieven het tweede symposium over museumarchieven in het Auditorium van het Rijksmuseum. Doel van dit symposium was om musea te helpen en te inspireren bij de professionalisering van de eigen informatiehuishouding en archivering. Er was een interactief programma samengesteld met aandacht aan wat het museumarchief eigenlijk is, de verschillende functies van archief en aan de diversiteit aan deelarchieven in musea. Daarnaast was er aandacht aan gesprekstafels voor best practices, actuele thema’s en uitdagingen als hybride museumarchieven; de balans tussen ICT- en archivistische principes; de nut en noodzaak van selectielijsten, digitalisering en online toegankelijkheid. Afluitend was er een panelgesprek met onder andere Vera Carasso, directeur van de Museumvereniging, Bert de Vries, voorzitter van de KVAN (Koninklijke Vereniging Archiefsector Nederland) en Tamara van Zwol, manager houdbaar bij Netwerk Digitaal Erfgoed. 

Wil je het tweede symposium terugkijken? Dat kan via: deze link 

In 2022 is er door de taskforce verder onderzoek naar museumarchieven begeleid en onderzocht hoe de initiatieven van de Taskforce Museumarchieven verder vormgegeven kunnen worden, met als doel om duurzaam archiefbeheer binnen Nederlandse musea te helpen verwezenlijken. Totdat we hiervoor een duurzame plek hebben gevonden, houden we deze website de resultaten van de ontwikkelingen bij.

Heb je vragen of wil je op de hoogte worden gehouden via de mailing list? Mail dan met museumarchieven[@]gmail.com of neem contact op met een van de takskforce leden via linkedin.